Natuurlijke Vegetaties, Natuurtechnisch Advies
Iets doen voor biodiversiteit? De gemeente Amersfoort kiest niet voor half werk. Heem, Ginkelgroep en De Schoonste Lusthof legden op ruim twintig plekken in de bebouwde kom kruidenrijke bermen aan.
Langzaam veranderen de saaie gazons in Amersfoort in bloeiende, zoemende, kleurrijke bermen. De locaties zijn aangedragen door groenbeheerders en bewoners. In 2020 zaaiden we de eerste bermen in, in 2022 volgden de laatste. In totaal is ruim 18.000 m2 inheemse kruidenvegetatie in ontwikkeling.
Van de gebruikte methode is ook een filmpje gemaakt
Aan het omvormen van gazon naar kruidenrijke berm gaat een zorgvuldig proces vooraf. Alle locaties zijn eerst beoordeeld op geschiktheid. Bodemonderzoek is daarvan een belangrijk onderdeel. Sinds 2020 werken we daarvoor samen met Job Claushuis van de Schoonste Lusthof. Job brengt als bodemonderzoeker belangrijke bodemeigenschappen in kaart: van bodemopbouw en de mate van verdichting tot pH, beschikbaarheid van fosfaat en stikstof en biologische activiteit.
Door de analyse van Job Claushuis weten we: is de bodem geschikt voor kruidenmengsels? En welke soorten zouden het goed kunnen doen onder deze omstandigheden?
Zo zijn Sint-Janskruid, duizendblad, knoopkruid en cichorei ingezaaid, soorten die oorspronkelijk in dit gebied voorkomen. Ze groeien echter niet allemaal overal. Sint-Janskruid en duizendblad doen het goed op de schralere bodems, op de wat rijkere grond hebben we knoopkruid en cichorei ingezaaid.
Bijschrift: Er bloeit niet alleen gewone margriet deze zomer, ook bijvoorbeeld beemdkroon (roze) en knoopkruid (paars).
Uiteindelijk ontstaan kruidenvegetaties met veel verschillende soorten bloemen. Hier kunnen allerlei bijen en vlinders, met ieder hun eigen voorkeur, hun kostje bij elkaar scharrelen. En niet alleen insecten profiteren, ook vogels en kleine zoogdieren. Al die dieren vinden er in de bermen voedsel, een schuilplek en een plek om voort te planten.
Het duurt wel een paar jaar voordat deze stabiele vegetatie zich ontwikkeld heeft. Het eerste jaar bepalen vooral pionierssoorten als kamille en klaproos het beeld, in het tweede jaar domineren tweejarige soorten als peen. In het derde jaar ontstaat de eerste indruk van het eindresultaat.
Bijschrift: Veel insecten zijn heel specialistisch en halen nectar bij één soort(groep). Dit rapunzelklokje zit speciaal voor klokjesbijen in het mengsel.
Alle bermen ontwikkelen zich goed. Vijf jaar lang houdt de Ginkelgroep een vinger aan de pols: met behulp van de Heem-monitoringsapplicatie informeren ze de opdrachtgever drie keer per jaar over de ontwikkeling van de vegetaties en identificeren ze op tijd eventuele storingskruiden. Zo ontstaat een stabiele vegetatie die jaren vooruit kan.
Heem-partners: Ginkelgroep en de Schoonste Lusthof
Project: Kruidenrijke bermen in Amersfoort
Opdrachtgever: gemeente Amersfoort
Doel van het project: het vergroten van de biodiversiteit
Oppervlakte: 1,8 hectare
Datum van aanleg: 2020-2022
ir. R.J. ter Horst
manager en loco-secretaris Gemeente Scherpenzeel
“Heem geeft een antwoord op één van de belangrijkste vraagstukken van onze tijd: behoud en herstel van biodiversiteit.”
Corné van Oort
Verhoeve Groen
“Verhoeve Groen heeft de keuze voor Heem gemaakt omdat we de biodiversiteit willen stimuleren. Waarin de bijzondere inheemse planten en insecten weer een plek krijgen in de natuur van Nederland.”
